FEMTRAK – Dünya Dişidir, Dişi Dişlidir.

1 Mayıs şiiri yazan ilk kadın: Nezihe Meriç Bükülmez

1 Mayıs şiiri yazan ilk kadın: Nezihe Meriç Bükülmez

1880 yılında, İstanbul Silivrikapı’da yoksul bir ailenin kızı olarak dünyaya gelen Nezihe Meriç Bükülmez, Cumhuriyet tarihinin ilk kadın yazarlarındandır. Amele Cemiyeti üyesi olan Meriç, sosyalist görüşleri benimsemiş ancak toplumcu, direnişçi yanıyla değil, yoksulların ve acıların şairi olarak tanıtılmıştır.

Edebiyat hayatımızda 1 Mayıs şiirini yazan ilk kadın şair olarak tanınır. Bu özellikleri nedeniyle dışlanmış, öldüğü bile zamanında duyulmamıştır.

Ailesi çok yoksuldur. Babası az maaş alan, alkolik bir adamdır. Nezihe Meriç doğduktan kısa bir süre sonra, annesi ve dört kız kardeşi veremden ölmüş ama Nezihe, bu olumsuz koşullara karşın babasından gizlice mahalle mektebine giderek okuma yazma öğrenmiş ve bunu öğrenen babası tarafından evden atılmıştır. Nezihe Meriç, evlerinin yakınındaki kırlık alanlardan topladığı şifalı bitkileri aktarlara satarak ve biçki dikiş işleri yaparak yaşamını sürdürmeye çalışmış ve ölümüne kadar da yoksul yaşamıştır.

Daha çok deneme türünde yazılar yazan ve basılı iki şiir kitabıyla adını bugüne dek sürdüren Nezihe Meriç 1971 yılında ölmüştür.

 

1 MAYIS

Ey işçi!

Bugün hür yaşamak hakkı seninken

Patronlar o hakkı, senin almışlar elinden.

Sa’yınla edersin de “tufeyli”leri zengin

Kalbinde niçin yok ona karşı, yine bir kin?

Rahat yaşıyor, işçi onun emrine münkâd;

Lakin seni fakr etmede günden güne berbâd.

Zenginlere pay verme, yazıktır emeğinden.

Azm et de esaret bağı kopsun bileğinden,

Sen boynunu kaldır ki onun boynu bükülsün.

Bir parça da evlatlarının çehresi gülsün.

Ey işçi!

Mayıs birde bu birleşme gününde

Bişüphe, bugün kalmadı bir mani önünde.

Baştanbaşa işte koca dünya hareketsiz;

Yıllarca bu birlikte devam eyleyiniz siz.

Patron da fakir işçilerin kadrini bilsin,

Ta’zim ile, hürmetle sana başlar eğilsin,

Dün sen çalışırken bu cihan böyle değildi,

Bak fabrikalar uykuya dalmış gibi şimdi.

Herkes yaya kaldı, ne tren var, ne tramvay

Sen bunları hep kendin için şan-ü şeref say.

Birgün bırakınca işi halk şaşkına döndü,

Ses kalmadı, her velvele bir mum gibi söndü.

Sayende saadetlere mazhar beşeriyet;

Sen olmasan etmezdi teali medeniyet.

Boynundan esaret bağını parçala, kes, at!

Kuvvetedir hak. Hakkını haksızlara anlat.

Picture of Nezihe Meriç

Nezihe Meriç

Tüm Yazıları