ŞEYDA GÜRSOY ÇOBAN ve ”KADIN ELİNDE TÜTÜN ” Sergisi
Nesteren Silivrili
Şeyda, benim İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nden arkadaşım. Yüksek Resim Bölümü, Prof. Adnan Çoker atölyesi 1979 mezunu. Başarılı ve toplumsal konularda çok duyarlı bir ressamdır. Kişisel sergileri ve katıldığı karma sergiler var. İki yıl önce Urla Köstem Zeytinyağı Müzesi‘nde zeytin konulu güzel bir sergisi olmuştu.
Onu izleyemediğim bir dönem 2015 yılında Samsun’da ”Kadın Elinde Tütün” isimli bir sergi açmış. Bir kaç gün önce bir fotoğraf gördüm o sergiden. Merak ettim ve devamını görmek istedim. Yeni yollayabildi. Topluca görünce heyecanlandım doğrusu…
Hem tütün rejisinde çalışan kadın emeğinin vurgulanması, hem de Samsunlu olan Şeyda’nın, o dönemi belgesel gibi aktarması, tütünü işlemenin aşamaları, tütün üretiminin bir şehrin yapısına yön vermesi çok ilginçti… Bu sergi şimdi Bafra Tütün Fabrikası‘nda daimi olarak sergilenmekte imiş.
Sizlerle de paylaşmak istedim. Resimlerden örnekler ve Şeyda’nın sergisi için yazdığı minik metin ile birlikte…
Ve tabii ben de, Samsunlu emekçi kadınları anarak, Şeyda ile birlikte, 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Uluslararası Birlik, Dayanışma ve Mücadele Günümüzü kutluyorum.
Samsun’da 200 yıllık bir öyküdür tütün… Kadın emeği ve tütün hep birlikte anılır… Cumhuriyetle birlikte tekel idaresine dönüşünce kadınlar emeklerinin karşılığını görmeye başlamışlardır… Bugünün yaşlı kadınları, fabrikada işçi oldukları günleri hatırlayıp; “Sabah olsa da işe gitsem derdim… Beyaz önlüklerin içinde geçtiğimiz sokaklara kar yağmış gibi olurdu bir anda… Bütün çalışanlar sendikalıydı, arkadaşlık ve dayanışma çok farklıydı. Çalışmayla özgürleştik. Bugün olsa yine çalışırım” diye anlatırlar.
Bugün? Bugün artık fabrika özelleştirilmiş, tarım sahaları yağmalanmış ve kadın emeği ile kimlik kazanmış olan bu şehir, hafızasını ve kimliğini kaybetmiş bir halde kalmıştır…
Böyle bir günde, onları selamlıyorum…
Dünya Emekçi Kadınlar Günümüz kutlu olsun…
Şeyda Gürsoy Çoban
