Yemek, mutfak ve kariyer çıkmazında kadın kimliği

 Tijencim merhaba,   

Hindi ziyafeti ve J.S.Bach’ın  Noel Oratoryosu’yla birlikte girdik yeni yıla. Hindiyi ben yapmadım tabii. Sana bir şey söyleyeyim mi? Kadınların ille yemek pişirmeleri gerekiyor gibi bir düşünceyi içselleştirenlere ciddi sinirleniyorum. Geçenlerde birkaç arkadaşımı yemeğe bize çağırmıştım. Nefis ev yemekleri yapan bir yerden özenle alışveriş yapmıştım. Yemek pişirmeyle aram iyi olmadığını bilen ama kendisi yemek pişirmeyi kadının temel görevi bilen bir arkadaşım bana neredeyse her lokmada  inadına “Bunu sen mi yaptın?” Diye sordu. Bir keresinde yemek buluşmalarında herkes bir şey getirsin dediğimde neredeyse mobbinge uğradım. Bu sanırım daha çok benim kuşağıma özgü bir duruş.  Ataerkilliğin alâsını gündeme getiren bu duruşu kırmak için  bir gün “Yemek pişirme yarışı yapalım” dedim.  “Herkes sevdiği bir şeyler yapsın ama kimse kimsenin ne yaptığını bilmesin. Sonra puanlama yapıp ödül verelim”. Bu önerimle hem yemek pişirmeyi eğlenceli bir oyuna dönüştürmek hem de  davet eden kişi üstünde çok yük kalmamasını istiyordum. Arkadaşlarımın ödleri koptu bu öneriden,   en çok da “Bunu sen mi yaptın?” diyen arkadaştan korktular, herhalde birinciliği almazsa sinir krizi geçireceğini düşündüler ki bence bu  olasılık çok da büyüktü. Bence işin komik  yanı kadınların yemek pişirmeyle çılgıncasına özdeşleşmeleri, o kadar ki mutfak işi neredeyse kimliklerinin doğal bir parçasına dönüşüyor. Biliyorsun ben de  aslında  kesinlikle yemek yapmaya değil kadınların bu role itilmelerine karşıyım. Neredeyse kırk yıllık evliliğimizde benim de yemek pişirdiğim oldu eşimin de, hem de çok leziz yemekler, dışarıya gittiğimiz de oldu tabii ama hiçbir zaman kadına dayatılan bir görev olarak görmedim yemek yapmayı.

2024’den güzel anlar

Yılbaşı hediyesi olarak  Norbert’e bir foto kitap hazırlamıştım. 2024’den farklı kentlerden güzel anlar kitabı. 2024 bizim için öylesine korkunçtu ki bu kadar güzel anlar yaşadığımıza kendim de inanamadım. Ne çok yere gitmişim. Frankfurt kardeşimle buluşup Lulu operasını izlemeye, Hamburg Hatırlayamadıklarımız romanım üstüne etkinliğe, Eskişehir Genco Erkal Sahnesinin açılışına, Fethiye Çalış’ta Norbert’le deniz havası almaya ve en son  genç arkadaşlarımla birlikte Hollanda’ya….Her bir yolculuğun bir anlamı, bir güzelliği vardı. Her yolculuk farklı beraberlikler ve  farklı yaşantıları gündeme getiriyordu. Demek ki en karanlık bir dönemde bile güzel bir şeyler yaşayabiliyor insan.

Kuşaktan kuşağa taşınan travmalar 

Bu sabah tuhaf bir şey oldu.  Norbertle  sabah kahvaltısında felsefi bir konuya dalmıştık, hayatın anlamı ve yaşamımız boyu yolumuzu bulmamızı sağlayan yaşantılar ve deneyimler üstüne konuşuyorduk ki Dramaturji ve Tiyatro Eleştirmenliği Bölümü’nün ilk öğrencilerinden biri beni aradı. Küçük çocuklara yaratıcı drama dersi veriyormuş ve bu işten öyle mutluydu ki yaşamının anlamını çocuklarla tiyatro çalışmasında buluyordu. Ben eğitimde tiyatro çalışmalarını bu bölümde başlatmıştım doksanlı yıllarda, bundan çok yararlanarak kendine bir temel attığını söylüyor ve kendisine bu yolu açtığım için bana teşekkür ediyordu içtenlikle. Çok sevindim tabii, yıllar sonra böyle bir geri dönüşün gelmesi ne güzel. Ona son çıkan ve çocuk tacizi konusunu ele alan Hatırlayamadıklarımız  romanımı okuyup okumadığını sordum. Meğer öğrencimin annesi de çocukken tacize uğramış olduğu için bu konu onu çok olumsuz tetikliyormuş, onun için kitabı eline almaktan bile korkmuş.

 O zaman ne düşündüm biliyor musun? Bir çocuk tacize uğruyor, böylelikle çocukluğu çalınmış oluyor, sonra da hayatı kayıyor, böyle bir travmanın altından kalkmakta zorlandığı gibi kendi çocuklarına da travmayı aktarıyor. Yani bir taciz olayı kaç kuşağın hayatını nasıl da etkiliyor. Bu müthiş bir şey değil mi?  Ama bence en kötüsü sorunu bastırmak ve susmak. Bu travmadan kurtulmak ancak konuşmayla mümkün oluyor. Konuyu tabulaştırdığımız süre daha da büyük bir çıkmaza giriyoruz, bir bakıma kendimizi hapsetmiş oluyoruz.  Kitabım yazınsal yanı ve deneysel kurgusu bir yana bu tür travmaları aşmada belki yardımcı olabilir diye düşünüyorum, onun için  bu romanın etkilerini çok merak ediyorum.