İstanbul,06-02-2025

Yaş Almak Ama Nerede ve Nasıl?

Sevgili Zehra,

Beraber geçirdiğimiz güzel ve üretken İstanbul günlerinden sonra yine Köln- İstanbul mektuplaşmalarımıza geri döndük. Kış aylarını ikimiz de sevmiyoruz ama yaşamın değerini daha fazla fark ettiğimiz bu yaşlarda artık kış ayları bile beni çok mutsuz etmiyor, özellikle de hastalanmadığım; grip, soğuk algınlığı geçirmediğim bir kış olursa mutlu bile oluyorum. 

Sezonun en yoğun olduğu şu soğuk günlerde, neredeyse haftanın çoğu gecesi tiyatrolara koşturmak, her gece bir sürü seyirciyle bir topluluk ruhu, buluşma ve paylaşma duygusu yaşamak bana iyi geliyor. Herkesin tek başına sosyal medyada yaşamaya çalıştığı sanal topluluklara karşın ben oyunlarda tüm bir salonun kalp atışını, enerjisini birlikte gülüp birlikte düşünmenin, duygulanmanın keyfini yaşıyorum. Sırf bu nedenle bile tiyatro sanatına çok şey borçluyum. Özellikle sahne ve seyirci arasındaki o iletişim ve enerjinin yüksek olduğu anlar, kolektif bilincin gücünü ve ne olduğunu fark etmek, sistemin yalnızlaştırmaya, sanal alanlara sıkıştırmaya çalıştığı bireylere, hala fiziksel olarak buluşulabileceğini, hiç tanımadığı insanlarla bile ortak duygular, farkındalıklar yaşayabileceğini kanıtlar nitelikte. 

Altın Kızlar 

Gelelim yaş alma ve hastalık meselesine, evet bedenimiz tabii ki yıllarla birlikte farklılaşıyor ancak ruhumuz sanırım böyle bir süreç yaşamıyor. Tabii bu bizim elimizde. Ben 93 yaşında annemin hiçbir zaman hastalık konuştuğunu duymadım. Çevresindeki arkadaşlarına da bunu öğretmiş olmalı ki din, para ve hastalık konuşmayı yasaklamıştı. Grup lideri olarak asker eşi dul kalmış bütün arkadaşlarını eşler öldükten sonra evden çıkarmış ve onları maddi olanakları yettiği derecede yurt dışı ve yurt içinde gezilere götürerek özgürleştirmişti. Onca yıl koca, çocuk, zorlu şartlardan sonra, eskiden en az 10, 15 hatta daha fazla yaş farkıyla evlenen bu kadınlar için tıpkı Arslanköylü kadınlar gibi dulluk neredeyse bir ödül, ilk kez kendi hayatlarını yaşayabilecekleri bir zaman ve ortam oluşturmuştu. Annem 55 yaşından 87 yaşına kadar bu gezileri ve grupları sürdürdü. Bu kadınlar o kadar moralli ve mutluydular ki çoğu uzun yıllar yaşadı hala da aralarında hayatta olanlar var. Bir kadın grubu olarak kendilerine ‘’Altın Kızlar’’adını takan bu topluluk, askeri orduevlerinin kayıtlarına bile böyle geçmiş ve fotoğrafları lobilerde paylaşılmıştı. Askeri kurallar içinde ve bu kadar eril ve resmi bir ortamda pek mümkün olmayan bir durumdu bu. Tüm bunlara öncü olan annem şu an düşüp kalçasını kırdığı ve yürüteçle yürüdüğü halde hala hiçbir sağlık sorunundan söz etmeden, artan demansına ve hiç duymayan kulaklarına karşın bana ‘’yazın nereye gideceğiz?’’ diye soruyor. 

Annem, kocaları gezdirmezse sokağa bile çıkmakta zorlanan bu kadınlara başka bir hayat hediye etti ve hepsi de onun için güzel dileklerde bulunduğu için kendini her zaman mutlu hissetti. Bu nedenle hastalık konuşan yaşlılara pek rastlamadım ben. Annem yasakladığı için mi yoksa hastalıklarıyla beraber eğlenebileceklerini gördükleri için mi bilmiyorum kimse şikayet etmiyordu. Son yıllarda biz kızlar da artık yaşlandıkları için bu gruba destek olmak zorunda kaldık ve onların yaşam enerjisine şaşırarak onlara eşlik ettik. Biz yerimizden kıpırdamazken onlar sahnede dans ediyor her anın keyfini çıkarıyorlardı. Genelde bunlar çok entelektüel kadınlar değil, çoğu lise mezunu, öğretmen vb. Birkaç tane üniversite mezunu da var. Tabii amaçları sadece eğlence de değil, hepsi annemin de öncü olmasıyla üniversite öğrencilerine burs veren, sosyal sorumluluk alanlarında etkin olmaya çalışan kadınlardı. Hatta bu eril militarist ortamda Emekli Subay Eşleri Derneği gibi bir kadın derneği kurmayı bile başardılar ve artık sosyalleşemeyecekleri bir noktada dernekte biriken tüm parayı bana vererek üye olduğum ÇYDD Beyoğlu Şubesi’ne bağışlamamı rica ettiler. Eğitime destek olmak onlar için her zaman en anlamlı şeydi. Kendi kadın arkadaşlarımı da düşününce ‘’kadın kadının yurdudur’’ deyimi bana her zaman çok anlamlı geliyor. Çoğumuz boşanmış ya da yalnız kadınlar olmamıza karşın yaşam enerjimizden hiçbir şey kaybetmeden üretkenliğimize devam ediyoruz. Birbirimizden aldığımız desteklerle güzel işler yapmaya çalışıyoruz. Benim editörü olduğum tiyatro dergisi de, bu mektupları yayınladığımız Femtrak ta sadece kadınların enerjisiyle ve yaş almış olanların girişimiyle çıkan dergiler. 

Ben bir yandan yaş alma sürecimi gençlerle birlikte ürettiğim, onlarla sıkı bir iletişim ve etkileşim halinde olduğum için farklı yaşıyorum. Bulunduğum her ortamda her kuşaktan insan olması benim kendimi hem güncellememi hem de benden önceki değerli kuşakları model almamı sağlıyor. Tabii yeni olana kolay adapte olmanın yolu da eleştirmek yerine anlamaya çalışmak. Bu herkes için çok kolay değil, genelde yaş alanlar muhafazakar da olabiliyor. Tabii muhafazakarlık tanımı, güzel şeyleri korumayı, aktarmayı da içeriyor ama genelde hep gençleri eleştiren bir bakış baskın. Oysa önce onları anlamak sonra bazı değerlerimizi doğal olarak onlarla paylaşmak daha kolay.